15 Δεκ 2013

Η ΕΓΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

«Ο *Μ. Κωνσταντίνος τα ιερά και πάντας τους ναούς των Ελλήνων κατέστρεψε …

[...] Τους δε ναούς των Ελλήνων, πάντας κατέστρεψε έως εδάφους ο αυτός Θεοδόσιος βασιλεύς… Πολλά δε ιερά (των Ελλήνων) εποιήσεν (χριστιανικές) εκκλησίας και ηυξήθην τα των χριστιανών πλέον επί της βασιλείας αυτού… Τον δε ναό της Αρτέμιδος εποίησεν ταβλοπαρόχιον τοις κιττίζουσιν…τον δεν της Αφροδίτης ναόν εποίησεν καρουχαρείον του επάρχου των πραιτωρίων, κτίσας πέριξ οσπήτια και κελεύσας δωρεάν μένειν εν αυτοίς τα πάνυ πενιχράς πόρνας…


[...] Διωγμὸς γέγονεν Ελλήνων μέγας, και πολλοί εδημεύθησαν…και εκ τούτου πολύς φόβος γέγονεν.

ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΕΙΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ


«Επιθυμούμε να σφραγισθούν όλοι οι Ναοί σε όλες τις πόλεις και σε όλους τους τόπους της οικουμένης, καθώς και ν’ απαγορευθεί η είσοδος σε αυτούς για να μη διαπραχθεί το κακούργημα της ειδωλολατρίας. Διατάσσουμε επίσης την πλήρη αποχή από τις θυσίες. Και αν κάποιος με κάποια δύναμη παραβεί αυτόν τον νόμο, θα τιμωρηθεί με αποκεφαλισμό, ομοίως δε, καθώς και με κατάσχεση της περιουσίας τους, θα τιμωρηθούν όλοι οι διοικητές των επαρχιών που θ’ αμελήσουν να τιμωρήσουν αυτά τα αδικήματα»

(Δεκέμβριος 354 μ.κ.ε. Αυτοκράτωρ Κωνστάντιος Β’ «Προς Ταύρον, Έπαρχον του Πραιτωρίου της Ανατολής», Ιουστινιάνειος Κώδικας, 11.5)

ΘΕΟΔΟΣΙΑΝΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

«Ας σταματήσει η ψευδής πίστη και ας καταργηθεί η παραφροσύνη των θυσιών. Γιατί αν κάποιος, παραβιάζοντας το νόμο του Θείου Αυτοκράτορα, του πατέρα μας, και την εντολή της Ευσπλαχνίας μας, τολμήσει να τελέσει θυσίες, θα τιμωρηθεί παρ’ αυτά με την επιβολή της ποινής που του ταιριάζει».

(341 μ.κ.ε. Κώνστας (γιος του Μ. Κωνσταντίνου), «Προς Μαδαλιανόν, Βοηθό Έπαρχο Διοικήσεως», Θεοδοσιανός Κώδιξ, 16, 10, 2)

ΠΩΣ Ο ΙΟΥΣΤΙΑΝΟΣ ΕΣΦΑΞΕ 30.000 ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΥΣ.Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ

Πριν από 1480 χρόνια ξέσπασε μία από τις μεγαλύτερες εξεγέρσεις που γνώρισε ο ελληνικός κόσμος, δηλαδή η Στάση του Νίκα.

Την εποχή εκείνη αυτοκράτωρ του Βυζαντίου (Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) ήταν ο Ιουστινιανός (από το 527 μ.Χ.).

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ

ΠΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ


ΣΥΝΑΞΑΡΙΑ - ΑΓΙΩΝ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ (ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ)

ΠΗΔΑΛΙΟΝ

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ (ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ)

ΚΑΝΟΝΕΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΡΟΣΦΑΤΩΣ (ΑΓΙΟΠΟΙΗΘΕΝΤΩΝ)

22 Νοε 2013

ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ)

Η πλατωνική φιλοσοφία πραγματεύεται τη φύση του «αισθητού» και του «υπεραισθητού» κόσμου, και αποτελεί το πρώτο στην Ιστορία καθολικό σύστημα.

Του συστήματος αυτού η επίδραση στο μεταγενέστερο κόσμο υπήρξε ανυπολόγιστη.

Ο φιλοσοφικός στοχασμός του Πλάτωνος αποτέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί διαχρονική βάση έρευνας και πολύπλευρης ανάλυσης των εκάστοτε φιλοσόφων και όχι μόνο.

Ορισμένα Αποφθέγματα του Πλάτωνος:

1) Όλος ο χρυσός που βρίσκεται κάτω ή πάνω από τη γη δεν είναι αρκετός για να δοθεί σε αντάλλαγμα για την αρετή.

3) ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ (ΤΑ 230 ΕΠΙΘΕΤΑ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ)


                   Α

Αγήτωρ: Επίκληση πολεμικού χαρακτήρα (από επιγραφή της Λακωνικής).

Aγραίος: σημαίνει "κυνηγός". Υπήρχε ναός του στα Μέγαρα (Παυσανίας Α' 41.3,6).

Αγρέτης (προστάτης των αγρών): Βρέθηκε σε επιγραφές της Χίου. Η λέξη κατά τον Ησύχιο σημαίνει και "ηγεμών".

Αγρεύς (όπως "Αγραίος"): Απαντά σε θεσσαλικές επιγραφές.

Αγρευτής ("κυνηγετικός"): Επειδή νίκησε τον Πύθωνα. "Και τον αγρευτάν Απόλλω " ("Οιδίπους επί Κολωνώ",1091).

2) ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ (ΤΑ 47 ΕΠΙΘΕΤΑ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ)


                       Α

Αγέστρατη (οδηγό του στρατού)

Αδάματη (αδάμαστη)

Αλαλκομενηίδα (εκείνη  που   είχε  ανατραφεί  στις Αλαλκομενές, πόλη της Βοιωτίας κοντά στο ρυάκι Τρίτωνα στα νότια της Κωπαΐδας)

Αγελείη (που άγει λεία)

Ακραία (γιατί βρισκόταν φρουρός στις κορυφές των βουνών)

Αξιόποινη (επειδή τιμωρούσε δίκαια κάθε άνομη πράξη)

Απατουρία (που σημαίνει ομοπάτρια, γιατί συμφωνούσε πάντα με τον πατέρα της, το Δία)

1) ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΔΙΑ (ΤΑ 451 ΕΠΙΘΕΤΑ)


                            Α

Aβρετηνός, Aγαμέμνων, Aγαυός, Aγήτορ,

Aγλαιός, Aγλαός, Aγνός,Aγοραίος, Aγχέσμιος,

Aγώνειος, Aγώνιος, Aέριος, Aεροφεγγής,

Aθάνατος, Aθέητος, Aθλητήρ, Aθώος, Aίγιος,

Aιγίοχος, Aιγύπτιος,Aιθέριος, Aιθίοψ, Aίθριος,

Aινήιος, Aινήσιος, Aινός, Aιολοβρόντης,

Aιολόμορφος, Aιτναίος, Aκαμαντόπους,

Aκάματος, Aκμαίος,Aκοντιστήρ, Aκραίος,

Aκρολοφίτης, Aκρόνυχος, Aλάστωρ,

Aλεξίκακος, Aλίγδουπος, Aλιτήριος, Aλύσιος,

Aμαλώιος, Aμάριος,Aμβούλιος, Aμείλιχος, Aμμούς, Άμμων, Aμφιάραος, Άναξ, Aνέφελος,
Aνήσιος, Aνθαλεύς, Άνξυρος, Aνταίος, Aντίπατρος, Aπατούριος,Aπεσάντιος, Aπήμιος,

19 Νοε 2013

ΟΜΗΡΟΣ

ΛΙΑΝΤΊΝΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗΣ



ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗΣ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ





1) ΑΝΔ.ΚΑΛΒΟΣ (ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗΣ ΜΟΥΣΕΣ)

ΑΤΤΙΚΌ ΗΜΕΡΟΛΌΓΙΟ



1) ΜΗΝΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

18 Νοε 2013

ΣΩΚΡΑΤΗΣ - ΓΛΑΥΚΩΝ (ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ)

Σωκράτης: Φαντάσου  ανθρώπους που κατοικούν  μέσα σε μια σπηλιά κάτω από τη γη, με το άνοιγμά της, ελεύθερο στο φως σε μεγάλη απόσταση, να απλώνεται σε όλο το πλάτος της σπηλιάς, και τους ανθρώπους αυτούς να βρίσκονται μέσα εκεί από παιδιά αλυσοδεμένοι από τα σκέλια και τον αυχένα ώστε να μένουν ακινητοποιημένοι και να κοιτάζουν μόνο προς τα εμπρός χωρίς να μπορούν, να στρέφουν γύρω το κεφάλι τους κι ένα φως να τους έρχεται από ψηλά κι από μακριά, από μια φωτιά που θα καίει πίσω τους, κι ανάμεσα στη φωτιά και στους δεσμώτες, στην επιφάνεια του εδάφους, να περνάει ένας δρόμος κι εκεί δίπλα φαντάσου ένα τειχάκι χτισμένο παράλληλα στο
δρόμο σαν εκείνα τα χαμηλά παραπετάσματα που στήνουν οι ταχυδακτυλουργοί μπροστά στους θεατές για να δείχνουν απο 'κει τα τεχνάσματά τους.

Γλαύκων:  Το φαντάζομαι.

2) ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

Πριν 2500 χιλιάδες χρόνια ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία» στο 7ο κεφάλαιο παρουσιάζει την Θεωρία της «Σπηλιάς» και θέτει την αμφισβήτηση της πραγματικότητας, την απατηλότητα του κόσμου, των ιδεών, των λόγων και των πραγμάτων (ύλης) έτσι όπως τα αντιλαμβανόμαστε.

Η ανθρώπινη ψυχή μοιάζει με ανθρώπους που κατοικούνε μέσα σε μια σπηλιά, που έχει ολάνοικτη είσοδο προς το φως.

Φαντάσου τους ανθρώπους αυτούς αλυσοδεμένους εκεί μέσα από την παιδική ηλικία στα πόδια και στο κεφάλι.

Δε μπορούν να σηκωθούν, αλλά ούτε και το κεφάλι τους να στρέψουν δεξιά κι αριστερά.

1) ΠΛΑΤΩΝ (427 - 345 π.Χ.)

Υπήρξε ο διασημότερος μαθητής του Σωκράτη, ο δάσκαλος του Αριστοτέλη και μιας ολόκληρης πλειάδας άλλων φιλοσόφων και πνευματικών δημιουργών ένας γίγαντας πραγματικός της παγκόσμιας σκέψης, που εξάσκησε πελώρια, πράγματι, επιρροή στα πνεύματα κάθε κατοπινού αιώνα, κάθε χώρας και κάθε γενικά σκεπτόμενου ανθρώπου.

Γεννήθηκε στο `δαιμόνιον πτολίεθρον` των Αθηνών, όπου και πέθανε, σε ηλικία 82 ετών.

Αρχικά λεγόταν Αριστοκλής, αλλά ο ίδιος μετέτρεψε λίγο μετά το όνομά του σε Πλάτων, λόγω της ευρύτητας του στήθους του και του μετώπου του.

Ταξίδεψε πολύ στη Σικελία, τη Μικρά Ασία, την Κυρήνη, την Αίγυπτο κι αλλού, γυρίζοντας δε, σε

15 Νοε 2013

(ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΠΑΛΛΑΔΑ) ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΥΠΕΡΜΑΧΟ ΣΤΡΑΤΗΓΟ!

 
Πώς με το πέρασμα στον χριστιανικό κόσμο η θεά Αθηνά «αντικαταστάθηκε» στη θρησκευτική συνείδηση από την Παρθένο Μαρία Στρατηγός, προστάτις και παρθένος.

Είναι η θεά Αθηνά ή η Παναγία; Προστάτις των γυναικών, των παιδιών και του τοκετού.

Είναι η Αρτεμις Παιδοτρόφος και Λοχεία ή μήπως η Παναγία; Συνετή, κόσμια, καλόβουλη, μειλίχια και πολυεύσπλαχνη, που δοκίμασε αβάσταχτο πόνο και γνώρισε πολλά βάσανα.

Είναι η θεά Ισις ή πρόκειται για την Παναγία, μητέρα του Χριστού; Εκεί, στο γύρισμα του ελληνικού

6 Νοε 2013

1) ΑΝΔ.ΚΑΛΒΟΣ (ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗΣ ΜΟΥΣΕΣ)

Πολυτέκνου Θεάς, ω Μνημοσύνης

θρέμματα πτερωτά, χαραί του ανθρώπου,

και των μακάρων Ολυμπίων αείμνηστα

κ' ευτυχή δώρα· επί τα νώτα ακάμαντα

των ζεφύρων, πετάξατε ταχέως.

Εσάς προσμένει η γη μου· εκεί τα σφάγια,

και τ' άνθη εκεί πλουτίζουσι, και η σμύρνα,

χιλίους ναούς· τους έκτισαν ανίκητα

της ιεράς Ελευθερίας τα χέρια.

Ήλθεν η ποθητή ώρα· στολίζουσι

την κεφαλήν σεβάσμιον της Ελλάδος

η δάφναι, φύλλα αμάραντα θριάμβων·

και σεις χρυσά, σεις αμβροσίοδμα ρόδα

1) ΚΩΣ.ΚΑΒΑΦΗΣ (ΔΙΑΚΟΠΗ)

Το έργον των θεών διακόπτομεν εμείς,

τα βιαστικά κι άπειρα όντα της στιγμής.

Στης Ελευσίνος και στης Φθίας τα παλάτια

η Δήμητρα κ’ η Θέτις αρχινούν έργα καλά

μες σε μεγάλες φλόγες και βαθύν καπνόν.

 Aλλά πάντοτε ορμά η Μετάνειρα από τα δωμάτια

του βασιλέως, ξέπλεγη και τρομαγμένη,

και πάντοτε ο Πηλεύς φοβάται κ’ επεμβαίνει.

2) ΚΩΣ.ΚΑΒΑΦΗΣ (Η ΣΥΝΟΔΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ)

Ο θεός με θεσπεσία δόξαν εμπρός,

με δύναμι στο βάδισμά του.

Ο Άκρατος πίσω. Στο πλάγι του Aκράτου

η Μέθη χύνει στους Σατύρους το κρασί

από αμφορέα που τον στέφουνε κισσοί.

Κοντά των ο Ηδύοινος ο μαλθακός,

τα μάτια του μισοκλειστά, υπνωτικός.

Και παρακάτω έρχοντ’ οι τραγουδισταί

Μόλπος κ’ Ηδυμελής, κι ο Κώμος που ποτέ

να σβύσει δεν αφίνει της πορείας την σεπτή

3) ΚΩΣ.ΚΑΒΑΦΗΣ (ΙΩΝΙΚΟΝ)

Γιατί τα σπάσαμε τ' αγάλματά των,

γιατί τους διώξαμε απ' τους ναούς των,

διόλου δεν πέθαναν γι' αυτό οι θεοί.

Ώ γη της Ιωνίας, σένα αγαπούν ακόμη,

σένα η ψυχές των ενθυμούνται ακόμη.

Σαν ξημερώνει επάνω σου πρωί αυγουστιάτικο

την ατμοσφαίρα σου περνά σφρίγος απ' την ζωή των?

και κάποτ' αιθέρια εφηβική μορφή,

αόριστη, με διάβα γρήγορο,

1) ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ) + BINTEO

Σαν τι τραγουδι να βρεθη που να τεργιαζη εσενα
Σ τ'ολολευκο σου φορεμα που το'χουν υφασμενο
Τα χερια τα σοφωτερα και τα δικα σου χερια
Φαινεται χρυσοκεντηστος ο ουρανος με τ' αστρα
Η διπλαις του ταραζονται 'ς το καθε κινημα σου
Σαν κυματα που τα φιλουν του φεγγαριου η ακτινες
Και τρεμοντας λαμποκοπουν 'ς το καθε φιλημα τους.

'Σ της περικεφαλαιας σου τον ισκιον αποκατου
Χωρουν να βρουν σκεπασματα χιλιαδες παλληκαρια.

Σ' τον ισκιο σου χαρουμενα ΄'μερευουν τα λιονταρια.

Το μετωπο σου ασκεπαστο ξανοιγετ' απο περα
'Σαν τ' αστρο του 'Ωριονος, πρωτο 'ς τ' αστερια ταλλα.

'Απανου 'ς την ασπιδα σου ταπαρθενο χρυσαφι
'Εσκαλισε τους Γιγαντας ενας θεος τεχνιτης.

2) ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (ΑΘΗΝΑ ΧΡΥΣΟΣΤΕΦΑΝΗ ΚΑΙ ΤΙΜΗΜΕΝΗ ΧΩΡΑ)


Αθήνα! Χρυσοστέφανη και τιμημένη χώρα!

Οι μεγαλόχαροι θεοί επάνω σου αγρυπνούνε
Και φεύγουν απ' τον ΄Ολυμπο για να ξεκουραστούνε
στη γη σου τη βραχόσπαρτη...

Εδώ είν' όλα ευγενικά και θεϊκά πλασμένα!

Η Αρμονία η ξανθή γεννήθηκε εδώ πέρα!

Χαρὰ σ᾿ ἐσέ, χώρα λευκὴ καὶ χώρα εὐτυχισμένη!
Καμιὰ χώρα σ᾿ ὅλη τη γῆ, καμιὰ στὴν οἰκουμένη
δὲν ηὖρε τέτοιο φυλαχτὸ σὰν τὸ δικό μου μάτι.
Ἀπ᾿ ἄλλες χῶρες πέρασα γοργὰ – γοργὰ τρεχάτη
καὶ μ᾿ εἶδαν τῆς Ἑλλάδας μου τ᾿ ἀγαπημένα μέρη
σὰν ἄνεμο καὶ σὰν ἀϊτὸ καὶ σύννεφο κι ἀστέρι.

Ὅμως σ᾿ ἐσὲ τὸ θρόνο μου αἰώνια θεμελιώνω
καὶ ρίζωσ᾿ ἡ ἀγάπη μου στὰ χώματά σου μόνο.

3) ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟ)

Πως ακούμπησες άπραγα το δόρυ;

Τη φοβερή σου περικεφαλαία

βαριά πως γέρνεις προς το στήθος, Κόρη;

Ποιός πόνος τόσο είναι τρανός, ω Ιδέα,

για να σε φτάση! Οχτροί κεραυνοφόροι

δεν είναι για δικά σου τρόπαια νέα;

Δεν οδηγεί στο Βράχο σου την πλώρη

του καραβιού σου πλέον πομπή αθηναία;

Σε ταφόπετρα βλέπω να την έχη

καρφωμένη μια πίκρα την Παλλάδα.

4) ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (Ο ΜΕΓΑΣ ΠΑΝ ΔΕΝ ΠΕΘΑΝΕ ΟΧΙ.Ο ΠΑΝ ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ)

Η γη μας γη των άφθαρτων

αερικών και ειδώλων,

πασίχαρος και υπέρτατος

θεός μας είναι ο Απόλλων.

Στα εντάφια λευκά σάβανα

γυρτός ο Εσταυρωμένος

είν' ολόμορφος ’δωνις

ροδοπεριχυμένος.

5) ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΥΜΝΟΣ)

Αρχαίο Πνεύμ' αθάνατο, αγνέ πατέρα

του ωραίου, του μεγάλου και τ' αληθινού,

κατέβα, φανερώσου κι άστραψ' εδώ πέρα

στην δόξα της δικής σου γης και τ' ουρανού.

Στο δρόμο και στο πάλεμα και στο λιθάρι,

στων ευγενών Αγώνων λάμψε την ορμή,

και με τ' αμάραντο στεφάνωσε κλωνάρι

και σιδερένιο πλάσε κι άξιο το κορμί.

6) ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (ΤΟ ΗΛΙΟΓΕΝΝΗΤΟ)

Η χαρά τρανή στον Ολυμπο!

Οι θεοί μοιράζονται τη γη,

λείπει ο Φωτοδότης, και άκληρος

θα λησμονηθή.

Και ήρθε ο Φωτοδότης κ’ έγνεψε

προς τη θάλασσα, και αυτή

σάλεψε και ράγισε καρπόφορη,

και γεννήθη του Ηλιου το νησί!

7) ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (ΤΟ ΣΑΪΤΕΜΑ)

Και χαμήλωσες, ω Φοίβε, από τα ύψη

των Ολύμπων των αγνών

προς του χαύνου την πατρίδα,

προς τη χώρα των οκνών.

Κ’ έπαιξες τη λύρα, ανάβρυσμα

παναρμονικών πηγών!

Λόγια σ’ απαντήσανε βαρήκοων

και περίγελα τυφλών.

Τότε, σα να γύρευες την πλάση


8) ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (ΟΙ ΘΕΟΙ)

Και πρωτοείδε ο πρώτος άνθρωπος

του ήλιου την ανατολή,

και να της γλυκαποκρίνεται

γρίκησε μια μουσική,

χίλια λόγια, χίλια εγκώμια

προς της μέρας την πηγή.

Κι όλα, ω θάμα, κι όλα, κ’ οι ύμνοι,

και τα λόγια και τα εγκώμια,

σκορπιστήκανε στα τετραπέρατα,

και τα σάρκωσαν οι αιώνες,

1) ΜΗΝΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΤΤΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Οι μήνες του Αρχαίου Αττικού ημερολογίου ήταν Σεληνιακοί και άρχιζαν με τη φάση της Νέας Σελήνης (Νουμηνία).

Οι Αθηναίοι το πρώτο δεκαήμερο μετρούσαν κατ’ αύξοντα αριθμό τις ημέρες (Ισταμένου μηνός) δηλαδή αυξήσεως της Σελήνης (πρώτη, δευτέρα, τρίτη κλπ.

επί δέκα και το τρίτο δεκαήμερο μετρούσαν αντιστρόφως, ενδεκάτη, δεκάτη, ενάτη κλπ. Φθίνοντος μηνός, δηλαδή ελαττώσεως της Σελήνης, έως τη Νέα Σελήνη.

Επειδή 12 Σεληνιακοί μήνες ισούνται με 354 ημέρες, δηλαδή υπολείπονται κατά 11 ? ημέρες από το τροπικό έτος των 365 ? ημερών, κάθε τρίτο έτος, πρόσθεταν έναν εμβόλιμο μήνα, τον δεύτερο Ποσειδεώνα.

Επιπλέον, το Αττικό έτος, άρχιζε με τον μήνα Εκατομβαιώνα, με το θερινό ηλιοστάσιο, επομένως δεν υπάρχει σύμπτωση με τους δικούς μας μήνες και τις ημερομηνίες τους.

Γι’ αυτό και η κατάταξη των Αρχαίων Αττικών εορτών σε αυτούς, γίνεται κατά προσέγγιση. Η πρώτη ημέρα κάθε μήνα, η Νουμηνία, θεωρείτο ως η ιερότερη ημέρα.

Την εόρταζαν ανεβαίνοντας στην Ακρόπολη με μεγάλη εμποροπανήγυρι, αγώνες στην παλαίστρα και συμπόσια.

Γι’ αυτό καμία ετήσια γιορτή δεν γινόταν σε νουμηνία.

Η δεύτερη ημέρα ήταν αφιερωμένη στον Αγαθό Δαίμονα, τον Διόνυσο, τον οποίο τιμούσαν με “άκρατον” (ανέρωτο) οίνο στο δείπνο.

Τιμούσαν όμως και άλλους ήρωες και δαίμονες.

Η τρίτη ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά και η τέταρτη στον Ηρακλή, τον Ερμή, την Αφροδίτη και τον Έρωτα.

Η έκτη και η έβδομη στην Άρτεμη και στον Απόλλωνα αντίστοιχα και η όγδοη στον Ποσειδώνα.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Πηγές
•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ http://eleysis69.wordpress.com/

2) ΕΚΑΤΟΜΒΑΙΩΝ (30 ΗΜΕΡΕΣ) 23 ΙΟΥΝΙΟΥ - 23 ΙΟΥΛΙΟΥ


Ο Εκατομβαιών είναι ο 1-ος μήνας στο Αττικό ημερολόγιο, άρχιζε την πρώτη νουμηνία μετά το θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου) και αντιστοιχούσε με το χρονικό διάστημα από 23 Ιουνίου έως 23 Ιουλίου, αφιερωμένος στον Απόλλωνα.

Είχε πάρει το όνομά του από τα Εκατόμβαια, μία γιορτή που γινόταν προς τιμή του Απόλλωνα, στην οποία θυσιάζονταν εκατόμβαι, δηλαδή μεγαλοπρεπής θυσία 100 βοδιών, ταύρων κ.ά.

Κυριότερες γιορτές στην αρχαία Αθήνα κατά το μήνα αυτό ήταν τα Παναθήναια, τα Κρόνια και τα Συνοίκια.

Στη διάρκεια του Εκατομβαιώνα γιορτάζονταν στην Αθήνα τα Κρόνια -την 12η του μηνός- και τα Αθήναια -που αργότερα μετονομάστηκαν σε Παναθήναια- η αρχαιότερη και σημαντικότερη γιορτή των Αθηναίων, αφού κατά την παράδοση:

«Εριχθόνιος και των Παναθηναίων την εορτήν συνεστήσατο» (Πάριον Χρονικόν, στ. 18).

Κορυφαία ημέρα της γιορτής, με την οποία φαίνεται ότι έκλεινε ο εορταστικός κύκλος, ήταν η 28η του Εκατομβαιώνα, κατά την οποία οι Αθηναίοι τιμούσαν τα γενέθλια της πολιούχου θεάς τους Αθηνάς.

Αργότερα, πιθανώς από τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ., γιορτάζονταν και τα Μεγάλα Παναθήναια, από την 21η ή την 24η μέχρι την 28η του Εκατομβαιώνα ανά τετραετία.

Με τη σπουδαία γιορτή των Παναθηναίων που γιορταζόταν με μεγαλοπρέπεια, οι Αθηναίοι τόνωναν αφ’ ενός μεν την πίστη τους στη θεά και το κράτος τους, αφ’ ετέρου δε έστελναν ένα μήνυμα σε φίλους και εχθρούς για το μεγαλείο και τη δύναμη της Αθήνας.

Τη 16η του μηνός γιορτάζονταν τα Συνοίκια ή Ξυνοίκια, μια από τις αρχαιότερες ετήσιες γιορτές των αρχαίων Αθηναίων προς τιμήν της θεάς Αθηνάς.

Σύμφωνα με την παράδοση η γιορτή δημιουργήθηκε και καθιερώθηκε από τον Θησέα, όταν συνένωσε σε πόλη (συνοικισμό) τις 11 κωμοπόλεις και τα χωριά της Αττικής (Θουκ. Β’ 15, 1-2).

Τα Συνοίκια ετελούντο με αναίμακτες θυσίες στη θεά Αθηνά και τη θεά Ειρήνη (Σχλ. Αριστφ. Ειρ. 1019).

Αργότερα αναφέρονταν και με τις ονομασίες Μετοίκια ή Συνοικέσια.

Εκατόμβαιος ονομαζόταν μήνας των ιωνικών πόλεων της Μικράς Ασίας, που ως ονομασία αντιστοιχεί προς τον αττικό μήνα Εκατομβαιώνα, αλλά σύμφωνα με το Ημερολόγιο της Φλωρεντίας (Hemorologium Florentinum) διαρκούσε από τις 24 Ιουνίου ως τις 24 Ιουλίου.

Στη Σπάρτη ο αντίστοιχος μήνας με τον αττικό Εκατομβαιώνα ονομαζόταν Εκατομβεύς, και κατά τη διάρκειά του γιορτάζονταν τα Υακίνθια, γιορτή προς τιμήν του εξαιρετικής ομορφιάς Υάκινθου, τον οποίον φόνευσε κατά λάθος ο Απόλλωνας.

Τα Υακίνθια ήταν γιορτή που συμβόλιζε την ανά έτος θνήσκουσα και αναγεννώμενη βλάστηση.
Από το γεγονός αυτό, αρκετοί ερευνητές θεωρούν ότι ο Εκατομβεύς αντιστοιχούσε μάλλον στον ανοιξιάτικο μήνα Θαργηλιώνα.

Τέλος, ως Εκατόμβιος είναι γνωστός μήνας στην πόλη Άλω της Φθιώτιδας (IG. ΙΧ 2, 109 b 50) αντίστοιχος του αττικού μήνα Εκατομβαιώνα.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------




Πηγές
•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ http://eleysis69.wordpress.com/

3) ΜΕΤΑΓΕΙΤΝΙΩΝ (29 ΗΜΕΡΕΣ) 24 ΙΟΥΛΙΟΥ - 22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ


Ο Μεταγειτνιών είναι ο 2-ος μήνας στο αττικό ημερολόγιο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στο Μεταγείτνιο Απόλλωνα και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 24 Ιουλίου-22 Αυγούστου.

Κυριότερες γιορτές κατά το μήνα αυτό ήταν τα Μεταγείτνια στην Αττική την έβδομη μέρα του μήνα και τα Ηράκλεια εν Κυνοσάργει, που εορτάζονταν στην ίδια περιοχή με την προαναφερθείσα γιορτή.

Η ονομασία του, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, οφείλεται στα Μεταγείτνια, γιορτή προς ανάμνηση του μετοικισμού του Θησέα από τη Μελίτη (δήμο των Αθηνών, Δ. της αγοράς) στη Διόμεια (δήμο των Αθηνών Ν.Α. της πόλης).

Αυτόν τον μήνα στην Αθήνα γίνονταν οι μετοικήσεις, δηλαδή οι μετακομίσεις και συνεπώς η αλλαγή των γειτόνων (μεταγείτνια).

Στη γιορτή αυτή οι Αθηναίοι τιμούσαν τον Μεταγείτνιο Απόλλωνα.

Ο Μεταγειτνιών ήταν ο η αρχή του νέου οικονομικού έτους, οπότε άρχιζαν οι προετοιμασίες της τέλεσης των μυστηρίων, και το τέλος του στρατιωτικού έτους, οπότε πανηγυρίζονταν τα γυμνιστικά Εξιτήρια.

Ο αντίστοιχος προς τον Μεταγειτνιώνα μήνας των Αργείων και των Λακεδαιμονίων ονομαζόταν Κάρνειος.

Η ονομασία του οφείλεται στον ονομαστό μάντη Κάρνο, γιο του Δία και της Ευρώπης, ο οποίος είχε διδαχθεί τη μαντική τέχνη από τον ίδιο τον θεό Απόλλωνα.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Κάρνος φονεύθηκε από το αφηνιασμένο άλογό του, όταν οι Δωριείς εισέβαλαν στην Πελοπόννησο.

Ο Θεός Απόλλωνας, επειδή θεώρησε υπεύθυνους για τον φόνο του Κάρνου τους Λάκωνες, έριξε λοιμό στη χώρα.

Για να εξιλεωθούν, λοιπόν, αυτοί δημιούργησαν τα Κάρνεια, ειδική γιορτή προς τιμήν του Κάρνου, που γιορταζόταν στον ομώνυμο μήνα (Σχλ. Β, 8,3).

Κατά τη διάρκεια της γιορτής τιμούσαν τον Απόλλωνα Κάρνειο, προστάτη των κοπαδιών. Ο μήνας Κάρνειος αναφέρεται εκτός από τη Σπάρτη και στα μηνολόγια του Άργους, της Επιδαύρου, της Ρόδου και των δωρικών αποικιών της Σικελίας.

Στις Συρακούσες ο Κάρνειος ήταν , όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, αντίστοιχος με τον αττικό Μεταγειτνιώνα: «του Καρνείου μηνός, όν Αθηναίοι Μεταγειτνιώνα προσαγορεύουσι» (Πλούταρχος, Νικ. 28).

Όπως είναι γνωστό από επιγραφές, ο αντίστοιχος προς τον Μεταγειτνιώνα μήνας των Βοιωτών ονομαζόταν Πάνεμος ή Πάναμος, μια ονομασία μήνα που τη συναντάμε σε πολλά ελληνικά μηνολόγια (Σπάρτη, Επίδαυρος, Άργος, Ρόδος ή ως Πάνημος σε Δήλο, Θεσσαλία και Μακεδονία) αλλά με διαφορετική σειρά στο έτος.

Ο Μεταγειτνιών ή Μεταγιτνιών αναφέρεται και στα ημερολόγια νησιών του Αιγαίου, όπως της Δήλου, Σάμου, Κω και Καλύμνου, ενώ στη Ρόδο αναφέρεται ως Μεταγείτνιος.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------




Πηγές
•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ http://eleysis69.wordpress.com/

4) ΒΟΗΔΡΟΜΙΩΝ (30 ΗΜΕΡΕΣ) 23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ - 22 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΥ


Ο Βοηδρομιών είναι ο 3-ος μήνας στο αττικό ημερολόγιο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στο Βοηδρόμιο Απόλλωνα και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 23 Αυγούστου-22 Σεπτεμβρίου.

Κυριότερες γιορτές κατά το μήνα αυτό ήταν τα Βοηδρόμια την 7η ημέρα του μήνα, την προηγουμένη η γιορτή της Αγροτέρας Αρτέμιδος και η επέτειος της Μάχης του Μαραθώνα, τα Γενέσια ή Νεκύσια (5η του μηνός) και τα Ελευσίνια Μυστήρια, που ξεκινούσαν την 15η ημέρα του μήνα και διαρκούσαν εννιά ημέρες.

Στην αρχαία Βοιωτία, την ίδια περίοδο εορτάζονταν τα Παμβοιώτια προς τιμήν της Αθηνάς, τα οποία είχαν δώσει το όνομά τους στον αντίστοιχο βοιωτικό μήνα του Βοηδρομιώνα, Παμβοιώτιο.

Ο Μήνας ονομάστηκε έτσι λόγω της γιορτής των Βοηδρομίων, την 6η ή την 7η ημέρα του, που πιθανώς αντιστοιχούσε στην 22α Σεπτεμβρίου.

Τα Βοηδρόμια ήταν γιορτή προς τιμήν του Βοηδρομίου ή Βοηθόου Απόλλωνα, ο οποίος έτρεχε με βοή σε βοήθεια αυτών που ζητούσαν τη συνδρομή του, ιδιαίτερα ως βοηθός και σύμμαχος στον πόλεμο: «Βοηδρομείν γάρ το βοηθείν ωνομάζετο».

Οι Αθηναίοι την παραμονή της γιορτής έκαναν θυσίες προς τιμήν της αδελφής του Απόλλωνα, θεάς της άγρας (κυνηγιού), της Αρτέμιδος της Αγροτέρας.

Κάθε χρόνο, λοιπόν, στο χωριό Άγρα ή Άγρες πέρα από το Ιλισό, οι Αθηναίοι τελούσαν εκεί γιορτή στον ναό της Αγροτέρας Άρτεμης προς τιμήν της θεάς, και ο «άρχων-πολέμαρχος» πρόσφερε ως θυσία 500 κατσίκες.

Η γιορτή αυτή ξεκίνησε μετά τη μάχη του Μαραθώνα, ότε οι Αθηναίοι επετέθησαν με βοή και δρομαίως.

Η γιορτή των Βοηδρομίων, κατά τον Πλούταρχο (Πλουτ. Θησ. ΚΖ’), ετελείτο στη μνήμη της νίκης του Θησέα εναντίον των Αμαζόνων και προς τιμήν του Βοηθόου Απόλλωνα που τον βοήθησε.

Κατά τον Παυσανία, η γιορτή θεσπίστηκε από τον Ίωνα σε ανάμνηση της βοήθειας που έστειλε στους Αθηναίους στις μάχες τους εναντίον των Ελευσινίων.

Επίσης, από την 15ηη Βοηδρομιώνα, κατά την οποία γινόταν η προκήρυξη της γιορτής ονομαζόταν αγυρμός, από τη λέξη άγυρις που σημαίνει συνάθροιση ή συγκέντρωση.

Ο άρχων-βασιλιάς, που είχε την ανώτατη εποπτεία στα μυστήρια, καλούσε τον δήμο στην Αγορά και με την παρουσία του ιεροφάντη και του Δαδούχου, ο Ιερός

Κήρυκας έκανε την προκύρηξη της γιορτής για να λάβουν μέρος στα μυστήρια οι «έχοντες καθαρήν την καρδίαν και τας χείρας».

Οι Αθηναίοι τον μήνα Βοηδρομιώνα -αν και είχε 30 ημέρες- τον θεωρούσαν κοίλο μήνα με 29 ημέρες.

Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι δεν υπολόγιζαν στην αρίθμησή του τη 2η ημέρα του, επειδή, κατά την παράδοση, αντιστοιχούσε στην επέτειο της έριδας του Ποσειδώνα και της Αθηνάς για την επικυριαρχία της Αθήνας (Πλουτ. Συμπ. πρβλ. Θ’, 6. Π, Φιλαδ. 489).

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μήνας αυτός συναντάται με την ίδια ονομασία στην Πριήνη και στην Όλβια της Σκυθίας· ως Βαδρομιών στη Χίο και στη Λάμψακο και ως Βαδρόμιος στην Ρόδο, την Κω, την Κάλυμνο και την Κνίδο.

Στον Βοηδρομιώνα αντιστοιχεί ο Βοαθόιος ή Βοαθόος, ο τρίτος μήνας του ημερολογίου των Δελφών.

Ο αντίστοιχος προς τον Βοηδρομιώνα μήνας του ημερολογίου της Σπάρτης ήταν ο Πάναμος, που αποτελούσε και την αρχή του σπαρτιατικού έτους κατά τη
φθινοπωρινή ισημερία. του Βοηδρομιώνα και για 9 ημέρες γιορτάζονταν τα Μεγάλα Ελευσίνια Μυστήρια.
Η πρώτη ημέρα, η 15 Βοηδρομιώνα, κατά την οποία γινόταν η προκήρυξη της γιορτής ονομαζόταν αγυρμός, από τη λέξη άγυρις που σημαίνει συνάθροιση ή συγκέντρωση.

Ο άρχων-βασιλιάς, που είχε την ανώτατη εποπτεία στα μυστήρια, καλούσε τον δήμο στην Αγορά και με την παρουσία του ιεροφάντη και του Δαδούχου, ο Ιερός Κήρυκας έκανε την προκύρηξη της γιορτής για να λάβουν μέρος στα μυστήρια οι «έχοντες καθαρήν την καρδίαν και τας χείρας».

Οι Αθηναίοι τον μήνα Βοηδρομιώνα -αν και είχε 30 ημέρες- τον θεωρούσαν κοίλο μήνα με 29 ημέρες.

Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι δεν υπολόγιζαν στην αρίθμησή του τη 2η ημέρα του, επειδή, κατά την παράδοση, αντιστοιχούσε στην επέτειο της έριδας του Ποσειδώνα και της Αθηνάς για την επικυριαρχία της Αθήνας (Πλουτ. Συμπ. πρβλ. Θ’, 6. Π, Φιλαδ. 489).

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μήνας αυτός συναντάται με την ίδια ονομασία στην Πριήνη και στην Όλβια της Σκυθίας· ως Βαδρομιών στη Χίο και στη Λάμψακο και ως Βαδρόμιος στην Ρόδο, την Κω, την Κάλυμνο και την Κνίδο.

Στον Βοηδρομιώνα αντιστοιχεί ο Βοαθόιος ή Βοαθόος, ο τρίτος μήνας του ημερολογίου των Δελφών.

Ο αντίστοιχος προς τον Βοηδρομιώνα μήνας του ημερολογίου της Σπάρτης ήταν ο Πάναμος, που αποτελούσε και την αρχή του σπαρτιατικού έτους κατά τη φθινοπωρινή ισημερία.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Πηγές
•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ http://eleysis69.wordpress.com/

6) ΜΑΙΜΑΚΤΗΡΙΑ (30 ΗΜΕΡΕΣ) 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ - 22 ΝΟΕΜΒΙΟΥ

ΜΑΙΜΑΚΤΗΡΙΑ

(30 ημέρες) 23 Οκτωβρίου – 22 Νοεμβρίου.

Ο Μαιμακτηριών είναι ο 5-ος μήνας στο αττικό ημερολόγιο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στο Δία Μαίμακτο και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 23 Οκτωβρίου -  22 Νοεμβρίου.

Κυριότερες εορτές κατά το μήνα αυτό ήταν τα Μαιμακτήρια και τα Πομπαία: η πρώτη γιορτή λάμβανε χώρα το τελευταίο δεκαήμερο του μήνα ως επίκληση για έναν ήπιο χειμώνα, ενώ κατά τη δεύτερη γιορτή πραγματοποιούνταν πομπή προς τιμήν του Μειλίχιου Δία για την μελλούμενη καλή σοδειά.

Η ονομασία του προήλθε, όπως εξηγεί ο Αρποκρατίων, από τις γιορτές των Μαιμακτηρίων προς τιμήν του Μαιμάκτου Διός, δηλαδή του ενθουσιώδη και ταράσσοντα τον ουρανό Δία, προαναγγέλλοντας κατά τον Μαιμακτηριώνα την έναρξη του χειμώνα, αφού στη διάρκειά του «ό αήρ ταράττεται και μεταβολήν έχει».

Ο Φώτιος υποστηρίζει ότι ο Μαιμακτηριών πήρε την ονομασία του «από τής μαιμάξεως τής περί την άμπελον», δηλαδή από τον τρύγο των αμπελιών για την παρασκευή του κρασιού.

Στα Μαιμακτήρια, οι Αθηναίοι ικέτευαν με δεήσεις τον Νεφεληγερέτη Δία, που τάρασσε το Σύμπαν, να φανεί μειλίχιος, να καταπαύσει τις ταραχές του αέρα και να στείλει τη βροχή για να σπείρουν τους αγρούς τους.

Στις γιορτές αυτές, στο θέατρο των Αθηνών, άντρες μεταμφιεσμένοι σε Βάκχες, Νύμφες και Ώρες, ντυμένοι με βαριά ρούχα και κρατώντας πέπλο πανηγύριζαν την έναρξη του χειμώνα.
Στην Κέα, από μία επιγραφή που βρέθηκε εκεί πληροφορούμαστε ότι ο αντίστοιχος προς τον Μαιμακτηριώνα μήνας ονομαζόταν Μαιμακτήρ.

Επίσης, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο αντίστοιχος προς τον Μαιμακτηριώνα βοιωτικός μήνας ονομαζόταν Αλκυμένιος ή Αλαλκομένιος.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------



Πηγές
•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ http://eleysis69.wordpress.com/

5) ΠΥΑΝΕΨΙΩΝ (29 ΗΜΕΡΕΣ) 23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ


Ο Πυανεψιών είναι ο 4-ος στη σειρά μήνας στο Αττικό ημερολόγιο, που αντιστοιχούσε με το χρονικό διάστημα από 23 Σεπτεμβρίου μέχρι 22 Οκτωβρίου, αφιερωμένος στον Απόλλωνα.

Κατά το μήνα αυτό ετελείτο στην αρχαία Αττική η γιορτή Πυανέψια ή Πυανόψια προς τιμή του θεού Απόλλωνα, η οποία κατά τους κλασικούς χρόνους αποτελούσε μέρος της μεγάλης εορτής των Θησείων.

Στους Μιλήσιους ήταν γνωστός ως Πυανοψιών.

Κυριότερες γιορτές κατά αυτό το μήνα ήταν επίσης τα Προηρόσια, τα Οσχοφόρια και τα Θεσμοφόρια.

Μία από τις λιγότερο γνωστές εορτές των αρχαίων Αθηναίων ήταν και η «κουρεότις», η οποία γινόταν κατά τον μήνα αυτό, την τρίτη ημέρα των Απατουρίων.

Την τελευταία μέρα του μήνα εορτάζονταν τα Χαλκεία (πρώην Εργάνεια) προς τιμήν της πολιούχου θεάς Αθηνάς.

Την 7η ημέρα του ετελούντο τα Πυανέψια ή Πυανόψια προς τιμήν του θεού Απόλλωνα και της Σκιράδος Αθηνάς (Πλουτ. Θησ. ΚΒ’).

Από αυτήν ακριβώς τη γιορτή προήλθε η ονομασία του.

Η γιορτή των Πυανεψίων πήρε το όνομά της από τα πύανα, δηλαδή τους κύαμους (κουκιά) και τα όσπρια, που οι εορτάζοντες έτρωγαν και μέρος των οποίων προσέφεραν στους θεούς.

Τα Πυανέψια εθεωρούντο αγροτική γιορτή, με ευχαριστίες προς τον θεό Απόλλωνα για την αφθονία των καρπών της γης.

Κατά τη διάρκεια της γιορτής τα παιδιά γυρνούσαν πόρτα πόρτα κρατώντας την  «ειρεσιώνην», ένα κλαδί ελιάς με καρπούς του φθινοπώρου τυλιγμένο με μαλλιά, τραγουδώντας το ομώνυμο τραγούδι, που πίστευαν ότι προστάτευε από τις ασθένειες τους καρπούς της γης.

Οι στίχοι του διασώθηκαν και είναι οι παρακάτω : «Ειρεσιώνη σύκα φέρει και πίονας άρτους και μέλι εν κοτύλη και έλαιον αναψήσασθαι (αποψήσασθαι) και κύλικ’ εύζωρον, ως αν μεθύουσα καθεύδη».

Οι οικοδέσποινες πρόσφεραν στα παιδιά φιλοδωρήματα και ενώ αυτά έφευγαν χαρούμενα, αυτές κρεμούσαν τη δική τους «ειρεσιώνη» πάνω από την εξώπορτά τους, την οποία διατηρούσαν όλο τον χρόνο.

Συνέχεια της ειρεσιώνης θεωρούνται τα ελληνικά κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Κατά τη διάρκεια της γιορτής, ένα αγόρι, του οποίου ζούσαν και οι δύο γονείς (αμφιθαλής), έφερνε την ειρεσιώνη στο ιερό του Απόλλωνα και την έστηνε ή την κρεμούσε στην είσοδο του ναού.

Στη Σάμο, η γιορτή αυτή γινόταν στα ανοιξιάτικα Θαργήλια του Απόλλωνα με θυσίες στον Ήλιο και τις Ώρες (τις εποχές του έτους).

Αυτό το αρχαίο ελληνικό έθιμο των Θαργηλίων αντιστοιχεί στο νεοελληνικό έθιμο του στεφανιού της Πρωτομαγιάς.

Αντίστοιχη με τη ειρεσιώνη ήταν η κορυθάλη, κλαδί δάφνης ή ελιάς που κρεμόταν στην εξώπορτα των σπιτιών.

Η κορυθάλη προσφερόταν στη θεά Αρτέμιδα, η οποία με την προσωνυμία «κορυθαλία» λατρευόταν στη Σπάρτη ως θεά της γονιμότητας και προστάτιδα των τροφών που φρόντιζαν τα βρέφη.

Αργότερα, στους χρόνους του Κίμωνα, παράλληλα με τη γιορτή των Πυανεψίων, την 7η του μηνός γιορταζόταν στην Αθήνα, η βακχική γιορτή του τρύγου, τα Οσχοφόρια ή Ωσχοφόρια (Πλουτ. Θησ. ΚΒ’), προς τιμήν της Αθηνάς και του Διονύσου.

Στα Οσχοφόρια δύο νέοι (οι Οσχοφόροι), ντυμένοι γυναικεία, έφεραν τη δική τους ειρεσιώνη, που ήταν κλαδιά κλήματος κατάφορτα με σταφύλια (όσχοι).

Οι Οσχοφόροι προηγούνταν της πομπής, που ξεκίναγε από τον ναό του Διονύσου στην Αθήνα και κατέληγε στον ναό της Σκιράδος Αθηνάς στο Φάληρο.

Κατά τη διάρκεια της γιορτής γίνονταν αγώνες δρόμου μεταξύ «οσχοφορούντων» εφήβων από όλες τις φυλές και οι 10 πρώτοι νικητές, ένας από κάθε φυλή, έπαιρναν ως έπαθλο μία φιάλη με τα «πενταπλόα», ποτό που το αποτελούσαν τα πέντε κυριότερα προϊόντα του έτους: κρασί, μέλι, τυρί, αλεύρι και λάδι.

Επίσης, οι νικητές έμπαιναν επικεφαλής της πομπής στην τελετή προς τιμήν του θεού Διονύσου.
Την ειδική αυτή τελετή -με χορούς, τραγούδια και θυσίες- τη συσχέτιζαν οι Αθηναίοι με τη μετάβαση του Θησέα στην Κρήτη, για να απαλλάξει την Αθήνα από τον φόρο αίματος στον Μινώταυρο.

Άλλωστε, η παράδοση αναφέρει ότι αυτή τη γιορτή την καθιέρωσε ο Θησέας σε ανάμνηση της νίκης του εναντίον του Μινώταυρου.

Κατά τον μήνα Πυανεψιώνα ετελούντο ακόμα τα Απατούρια (από το ά(μα)+πατήρ): τριήμερες γιορτές (δόρπεια, ανάρρυσις και κουρεώτις) κατά τις οποίες οι πατέρες των παιδιών τα έγραφαν στις φρατρίες.
Στις γιορτές αυτές τιμούσαν τον Δία Φράτριο, μαζί με την Απατουρία Αθηνά -από τη λέξη απάτη, κατάλοιπα της εποχής που η απάτη εθεωρείτο αρετή- προστάτιδα των συγγενικών γενών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρχικά στην Αθήνα υπήρχαν 4 φυλές.

Κάθε φυλή διαιρείτο σε 3 μέρη που το κάθε τρίτο ονομάστηκε τριττύς ή φρατρία, ή αργότερα και πατριά.

Σε κάθε φρατρία υπήρχαν 30 γένη.

Αυτή η διαίρεση είναι βέβαιο ότι έγινε σύμφωνα με το ημερολόγιο: οι 4 φυλές αντιστοιχούσαν στις 4 εποχές του έτους· οι 12 φρατρίες στους 12 μήνες του έτους και τα 30 γένη κάθε φρατρίας στις 30 ημέρες του μήνα, ώστε συνολικά 12 * 30 = 360, δηλαδή το σύνολο των ημερών του έτους.

Λόγω ακριβώς της γιορτής των Απατουρίων, ο αντίστοιχος του αττικού μήνα Πυανεψιώνα ονομαζόταν στη Δήλο Απατουριών. Με την ίδια ή ελαφρά διαφορετική ονομασία ως Απατούριος ή Απατουρεών απαντάται στα μηνολόγια των ιωνικών πόλεων της Μικράς Ασίας, της Κυζίκου και της Όλβιας στη Σκυθία.

Από την 9η έως τη 13η ή από τη 10η έως τη 14η του Πυανεψιώνα ετελούντο στην Αθήνα τα Θεσμοφόρια, η σημαντικότερη γιορτή των γυναικών.

Τα Θεσμοφόρια ήταν γιορτή αφιερωμένη στη Θεσμοφόρο Δήμητρα, ως προστάτιδα της γεωργίας, του γάμου και της κοινωνικής τάξης.

Η πρώτη ημέρα της γιορτής ονομαζόταν Στήνια και διανθιζόταν με γιορταστικά περιπαιχτικά τραγούδια.

Τη δεύτερη ημέρα πανηγυρίζονταν τα Θεσμοφόρια στον Αλιμούντα (παραλιακό δήμο της Αττικής) στη χερσόνησο Κωλιάδα (σημερινό Άγιο-Κοσμά), όπου υπήρχε ο ναός της Κωλιάδος Αφροδίτης, ένα από τα σημαντικότερα ιερά της Αττικής.

Οι υπόλοιπες τρεις ημέρες ήταν οι κυρίως ημέρες της τελετής μέσα στην πόλη των Αθηνών.

Από αυτές, η πρώτη ονομαζόταν Άνοδος, λόγω της επιστροφής των εορταζόντων από τον Αλιμούντα στην Αθήνα.

Η δεύτερη εκαλείτο -και ήταν πραγματικά- αυστηρή Νηστεία.

Η τρίτη λεγόταν Καλλιγένεια και κατά τη διάρκειά της τιμούσαν τη Δήμητρα με θυσίες και χορούς ως θεά προστάτιδα της γέννησης υγιών και ωραίων παιδιών.

Στις τελετές αυτές απαγορευόταν αυστηρά η παρουσία αντρών.

Κατά τον μήνα αυτόν γιορτάζονταν στην Αθήνα τα Θησεία, την 8η Πυανεψιώνα, και γι’ αυτό ελέγοντο ογδόδια (Αρστφ. Πλούτ. 626) και κάθε όγδοη ημέρα ήταν ιερή αφιερωμένη στον Θησέα και στον Ποσειδώνα.

Την τελευταία ημέρα του Πυανεψιώνα ετελείτο στην Αθήνα ιδιαίτερη γιορτή αφιερωμένη στην Αθηνά-Εργάνη, προστάτρια από κοινού με τον Ήφαιστο των τεχνιτών.

Αρχικά, και μέχρι τον 4ο π.Χ. αιώνα, η γιορτή πανηγυριζόταν από όλο τον δήμο (λαό) προς τιμήν της Αθηνάς-Εργάνης και γι’ αυτό ονομαζόταν Αθήναια ή Πάνδημος.

Αργότερα, γιορταζόταν μόνο από τους τεχνίτες και ειδικά από τους χαλκείς (σιδηρουργούς-μεταλλουργούς) προς τιμήν του Ηφαίστου και έτσι μετονομάστηκε σε Χαλκεία.

Τα Χαλκεία έδωσαν στον Κηφισιέα Μένανδρο το υλικό για την ομώνυμη κωμωδία του, μικρό απόσπασμα της οποίας σώζεται από τον Αθήναιον (ΙΑ’, 5Ο2- Πολυδ. Ζ’, 1Ο5).
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------



Πηγές
•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ http://eleysis69.wordpress.com/

7) ΠΟΣΕΙΔΕΩΝ (29 ΗΜΕΡΕΣ) 23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ - 22 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ


Ο Ποσειδεών είναι ο 6-ος μήνας στο αττικό ημερολόγιο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στο θεό Ποσειδώνα και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 23 Νοεμβρίου-22 Δεκεμβρίου.

Σε άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας εκτός από την Αθήνα, θεωρούνταν ο τελευταίος μήνας του χρόνου.

Κάθε 2-3 χρόνια, προστίθετο ένας εμβόλιμος μήνας, ο Ποσειδεών Β’, ώστε η πρώτη ημέρα κάθε μήνα να συμπίπτει κατά το δυνατόν με τη Νέα Σελήνη.

Κυριότερες γιορτές κατά το μήνα αυτό ήταν τα Ποσείδεα, τα Αλώα, τα Φαλληφόρια προς τιμήν του Διονύσου και τα Γαλάξια προς τιμήν του θεού Απόλλωνα κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 του μήνα, σε αντίθεση με τα Γαλάξια προς τιμήν της Ρέας-Κυβέλης κατά τον Ελαφηβολιώνα.

Η τελευταία νύχτα του μήνα, η μεγαλύτερη επίσης νύχτα όλου του έτους, ήταν αφιερωμένη στις θεές Νύχτα και Δίκη.

Ο Μήνας αυτός ήταν ο κυρίως μήνας του χειμώνα.

Από την 8η έως την 11η του Ποσειδεώνα, στην Αθήνα και στους γύρω δήμους, ετελούντο τα κατ’ αγρούς Διονύσια ή Διονύσιατα μικρά.

Στις μυστηριακές αυτές γιορτές γινόταν αναπαράσταση διαφόρων μύθων που αφορούσαν τον θεό Διόνυσο. Επικεφαλής των κατ’ αγρούς Διονυσίων ήταν οι δήμαρχοι.

Την 26η του μηνός ετελούντο στην Αθήνα και την Ελευσίνα τα Αλώα, προς τιμήν της Δήμητρας, της Κόρης (Περσεφόνης) και του Διονύσου.

Η ονομασία της γιορτής προέρχεται από το άλως, που σημαίνει αλώνι, κήπο ή καλλιεργημένο χωράφι.

Η γιορτή πανηγυριζόταν τον μήνα Ποσειδεώνα – αν και διίστανται οι γνώμες των ειδικών – και στο τέλος της υπήρχε πομπή προς τιμήν του Ποσειδώνα ως χθόνιοου θεού (Γαιήοχος) και θεός της βλάστησης· ως Ποσειδώνας Φυτάλμιος, δηλαδή γονιμοποιός· μια αρχέγονη μορφή του Ποσειδώνα, της προσωποποίησης των γλυκών νερών που γονιμοποιούν τη γη.

Τα Αλώα ήταν γιορτή γυναικεία με ελευθεροστομία και με τελετές που είχαν τη σημασία της πρόκλησης γονιμότητας και ευφορίας.

Γι’ αυτούς τους λόγους, οι γυναίκες κρατούσαν στα χέρια τους ομοιώματα αντρικών και γυναικείων γεννητικών οργάνων και πανηγύριζαν άσεμνα.

Ο Σχολιαστής του Λουκιανού σε κάποιο τμήμα του κειμένου του (Εταιρ. Διάλ. 7.4) αναφέρει: «αναφωνούσι δε προς αλλήλαις πάσαι αί γυναίκες αισχρά και άσεμνα, βαστάζουσαι είδη σωμάτων απρεπή ανδρειά τε και γυναικεία.

Ενταύθα οινός τε πολύς πρόκειται και τράπεζαι…. πρόσκειται δε ταις τραπέζαις και εκ πλακούντος κατασκευασμένα αμφοτέρων γενών αιδοία».

Ένα δυσεξήγητο πρόβλημα είναι το γεγονός ότι η γιορτή πανηγυριζόταν στα αλώνια τον Ιανουάριο, και όχι τον Ιούλιο που είναι ο μήνας του αλωνίσματος (Αλωνάρης).

Διάφοροι ερευνητές πιστεύουν ότι η αλλαγή της ημερομηνίας από τους καλοκαιρινούς μήνες στον Ιανουάριο οφειλόταν κατά πάσα πιθανότητα στον θεό Διόνυσο.

Όταν, λοιπόν, ο θεός πήρε τη θέση της Δήμητρας στις γιορτές, άρπαξε και το αλώνι της, προκαλώντας την ημερομηνιακή ανωμαλία και προσφέροντας στο αλώνισμα μια χειμωνιάτικη γιορτή.

Ο Ποσειδεώνας ήταν ο μήνας της χειμερινής τροπής του Ήλιου και συνεπώς, κατά τη διάρκειά του, συνέβαινε η «διαμετρημένη ημέρα», η μικρότερη δηλαδή σε διάρκεια μέρα του έτους ίση με περίπου 9,5 ώρες.

Ο χρόνος της «διαμετρημένης ημέρας» διαιρούμενος, μέσω κλεψυδρών, σε τρία μέρη χρησίμευε στα δικαστήρια για την αγόρευση του κατηγόρου, για την υπεράσπιση του κατηγορουμένου και για τις ομιλίες των δικαστών.

Μήνας Ποσειδεώνας αναφέρεται και στο ημερολόγιο της νήσου Δήλου, αντίστοιχος προς τον αττικό Ποσειδεώνα.

Μετά τον μήνα Ποσειδεώνα και σε περιόδους δύο αρχικά, τεσσάρων ή τελικά οκτώ ετών, τις λεγόμενες διετηρίδες, τετραετηρίδες και οκταετηρίδες προστίθετο ο εμβόλιμος 13ος μήνας, που ονομαζόταν Ποσειδεών β’ , με τις αντίστοιχες βέβαια ημέρες για κάθε τέτοιο χρονικό κύκλο.

Ειδικά στον κύκλο των οκτώ ετών, ο Ποσειδεών δεύτερος προστίθετο κάθε 3ο, 5ο και 8ο έτος με διάρκεια 30 ημερών (πλήρης μήνας).

Ο Ποσειδεών δεύτερος άρχισε να προστίθεται στο έτος, για να το εναρμονίσει με το ηλιακό-τροπικό, κατά τους χρόνους του Σόλωνα (594 π.Χ.) ή του Κλεοστράτους (540 π.Χ.), οπότε θεσπίστηκε το σεληνοηλιακό αττικό ημερολόγιο.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

                                                      ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ ΠΟΣΕΙΔΟΝΟΣ             
                                                         




Πηγές
•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ http://eleysis69.wordpress.com/

8) ΓΑΜΗΛΙΩΝ (30 ΗΜΕΡΕΣ) 23 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ - 22 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ


Ο Γαμηλιών είναι ο 7-ος μήνας στο αττικό ημερολόγιο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στους θεούς Δία και Ήρα και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 23 Δεκεμβρίου-22Ιανουαρίου.

Ο μήνας πήρε το όνομά του από τη γιορτή των Γαμηλίων ή Θεογαμίων, του ιερού γάμου μεταξύ των δυο θεών.

Πολύ σημαντική γιορτή του μήνα ήταν επίσης το Τριέσπερον προς τιμήν των θεών Ήλιου και Ηρακλή, κατά τις 3 πρώτες ημέρες του μήνα (22-25 Δεκεμβρίου), η οποία αντικαταστάθηκε στη ρωμαϊκή θρησκεία από την αντίστοιχη γιορτή την ίδια περίοδο του Σολ Ινβίκτους.

Γιορτάζονταν επίσης τα Λήναια προς τιμήν του Διονύσου, οπότε και παρουσιάζονταν κωμωδίες.
Η ονομασία του προέρχεται από τις αντίστοιχες ιερές αθηναϊκές γιορτές, στο επίκεντρο των οποίων δέσποζε η γιορτή των Θεογαμίων, στην οποία γιορταζόταν ο ιερός γάμος του Δία και της Ήρας.

Ο ιερός γάμος γινόταν με σκοπό να ενισχύσει την ευεργετική δύναμη των βροχών που είχαν πέσει στη γη, ώστε να ευοδωθεί η βλάστηση.

Ο μήνας αυτός ήταν ιερός και αφιερωμένος στους πέντε γαμήλιους θεούς·

Δία τον Τέλειο, Ήρα την Τελεία, Αφροδίτη, Πειθώ και Άρτεμη, από τους οποίους εξαρτιόταν η ευτυχής έκβαση του γάμου.

Ιδιαίτερα όμως οι Αθηναίοι τιμούσαν τον Δία τον Τέλειο και την Ήρα την Τελεία, η οποία ήταν η προστάτιδα-θεά του γάμου.

Στη διάρκεια του Γαμηλιώνα γίνονταν οι περισσότεροι γάμοι των Αθηναίων, ενώ ειδικά την 27η του μηνός ετελούντο στην Αθήνα οι γαμήλιες θυσίες ή γάμηλα.

Από την 8η μέχρι την 11η ημέρα του Γαμηλιώνα, γιορτάζονταν στην Αθήνα τα Λήναια, προς τιμήν του Ληναίου Διονύσου· ετελούντο γύρω από το θέατρο του Διονύσου των Αθηνών.

Για τον λόγο αυτόν στη Δήλο, και σε ορισμένες ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. ο Γαμηλιών λεγόταν Ληναιών.

Η ονομασία αυτή προέρχεται από την αρχαία λέξη ληνός, που ήταν το μέρος όπου πατούσαν τα σταφύλια (το πατητήρι).

Από το γεγονός αυτό ο θεός του κρασιού Διόνυσος έφερε και την προσωνυμία Ληναίος.

Επικεφαλής των Ληναίων, όπως και των Ανθεστηρίων, ήταν ο άρχων βασιλεύς.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι προς τιμήν του Διονύσου ετελούντο στην Αθήνα τα Οσχοφόρια, τα Διονύσια, τα Λήναια, τα Ανθεστήρια και άλλες σπουδαίες γιορτές.

Πολλά όμως ελληνικά ημερολόγια τιμούσαν τον Διόνυσο με τον ομώνυμό του μήνα.

Ο μήνας Διονύσιος εχρησιμοποιείτο κυρίως στη Μέση Δυτική Ελλάδα, καθώς και στις δωρικές αποικίες του Βοσπόρου και του Πόντου.

Στην Αιτωλία ο Διονύσιος αντιστοιχούσε με τον αθηναϊκό μήνα Μουνιχιώνα, ενώ στο ημερολόγιο της Βιθυνίας ήταν ο τέταρτος μήνας του έτους και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα από 24η Δεκεμβρίου έως 23η Ιανουαρίου του Γρηγοριανού ημερολογίου.

Ο μήνας Διονύσιος αναφέρεται σε επιγραφές που βρέθηκαν στην Άγκυρα, στη Χαλκηδόνα, στη Λοκρίδα, στο Βυζάντιο, στην Κρήτη και στο Ταυρομένιο της Σικελίας.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------



Πηγές
•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ http://eleysis69.wordpress.com/

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...